Ga naar inhoud

🔑 Het chmod Commando in Linux

In deze handleiding leer je hoe je chmod gebruikt op een Linux-systeem.

Het commando chmod (change mode) wordt gebruikt om bestands- en maprechten aan te passen.
Met chmod kun je bepalen wie een bestand mag lezen, schrijven of uitvoeren. Dit is cruciaal voor de beveiliging en werking van een Linux-systeem.

Achtergrondinformatie

Het commando chmod is standaard aanwezig op alle Linux-distributies.

  • Het werkt met zowel symbolische notatie (bijv. u+x) als octale notatie (bijv. 755).
  • Rechten worden ingesteld voor drie categorieën: owner (gebruiker), group (groep) en others (anderen).
  • In scripts en systeembeheer is chmod essentieel om de juiste toegangsrechten af te dwingen.

Controleren of chmod aanwezig is

Controleer de aanwezigheid en versie van chmod:

chmod --version
Voorbeeldoutput 
chmod (GNU coreutils) 9.1
Copyright (C) 2022 Free Software Foundation, Inc.
License GPLv3+: GNU GPL version 3 or later <https://gnu.org/licenses/gpl.html>.
This is free software: you are free to change and redistribute it.

⚙️ Installeren van chmod

Het commando chmod maakt deel uit van het pakket GNU coreutils.
Dit pakket is vrijwel altijd standaard aanwezig op Linux.

Installatie op Debian/Ubuntu: 

sudo apt update
sudo apt install coreutils

Voorbeeldoutput 
coreutils is already the newest version (8.32-4.1ubuntu1).

Hieronder vind je enkele veelgebruikte voorbeelden van chmod:

  • chmod 644 bestand.txt → Rechten: eigenaar lezen/schrijven, anderen alleen lezen
  • chmod 755 script.sh → Rechten: iedereen mag uitvoeren, eigenaar mag schrijven
  • chmod u+x script.sh → Voeg uitvoerrechten toe voor de eigenaar
Voorbeeld gebruik van u+x 

chmod u+x script.sh
Output: 
(geen output, commando is succesvol uitgevoerd)

  • chmod g-w bestand.txt → Verwijder schrijfrechten voor de groep
  • chmod o-r bestand.txt → Verwijder leesrechten voor anderen
  • chmod -R 755 map/ → Pas rechten recursief toe op alle bestanden en submappen
  • chmod --reference=ander_bestand.txt bestand.txt → Kopieer rechten van een ander bestand
  • chmod a+r bestand.txt → Voeg leesrechten toe voor iedereen

chmod gebruikt zelf geen configuratiebestanden.
Permanente rechten en umask-waarden kunnen echter ingesteld worden in:

  • /etc/profile of ~/.bashrc (voor umask)
  • Systeemstandaard umask in /etc/login.defs

chmod schrijft zelf geen logs weg.
Acties kunnen echter gemonitord worden met auditd:

sudo auditctl -w /bin/chmod -p x -k chmod_monitor
ausearch -k chmod_monitor

Updaten van chmod

Omdat chmod deel uitmaakt van coreutils, update je dit pakket:

sudo apt update
sudo apt install --only-upgrade coreutils

Verwijderen van chmod

Het verwijderen van chmod wordt niet aanbevolen, omdat dit de beveiliging en het beheer van bestanden ernstig kan beperken.

📖 Handleiding

De ingebouwde handleiding is beschikbaar via:

man chmod
Voorbeeld 
CHMOD(1)                   User Commands                  CHMOD(1)

NAME
       chmod - change file mode bits

SYNOPSIS
       chmod [OPTION]... MODE[,MODE]... FILE...
       chmod [OPTION]... OCTAL-MODE FILE...