🖥️ Besturingssysteem (OS)¶
Welkom bij de eerste stap van de Zero to Hero Ubuntu Server Gids.
Voordat we beginnen met installeren en configureren, is het belangrijk te begrijpen wat een besturingssysteem (OS) eigenlijk is en waarom dit zo’n fundamenteel onderdeel van een server is.
Wat is een besturingssysteem?¶
Definitie
Een besturingssysteem (Operating System, OS) is de softwarelaag die de hardware van een computer aanstuurt en toegankelijk maakt voor de gebruiker en programma’s.
Het vormt de brug tussen hardware en software.
- 🧠 Resourcebeheer → verdeelt CPU, RAM en opslag
- ⚙️ Processen beheren → starten, pauzeren en stoppen van programma’s
- 🖧 Hardware aansturen → via stuurprogramma’s (drivers)
- 🔐 Beveiliging en gebruikersbeheer → wachtwoorden, rechten, toegang tot bestanden
Zonder een OS zou de hardware alleen ruwe elektronische signalen zijn — onbruikbaar voor de meeste mensen.
Besturingssystemen¶
Overzicht
Er bestaan veel verschillende besturingssystemen, elk met hun eigen doel en doelgroep.
Hieronder enkele belangrijke categorieën:
- 🪟 Windows → breed gebruikt voor desktops, ook beschikbaar als Windows Server
- 🍏 macOS → vooral voor Apple-computers, gericht op gebruiksgemak
- 🐧 Linux-distributies → zoals Ubuntu, Debian, Fedora, Arch Linux
- 🐚 BSD-familie → zoals FreeBSD en OpenBSD, vaak gebruikt in netwerkomgevingen
- 🖥️ UNIX-varianten → nog aanwezig in gespecialiseerde systemen
- 🤖 Android → gebaseerd op de Linux-kernel, wereldwijd het meest gebruikt
- 📱 iOS → gebaseerd op Unix, uitsluitend op Apple-hardware
Desktop OS vs. Server OS¶
Belangrijk onderscheid
Niet elk besturingssysteem is hetzelfde. Er is een wezenlijk verschil tussen Desktop OS en Server OS.
| ⚖️ Kenmerk | 💻 Desktop OS (Windows / macOS) |
🖧 Server OS (Ubuntu Server, CentOS) |
|---|---|---|
| 🖼️ Interface | Grafische interface (GUI) | Vaak alleen command-line (CLI) |
| 👥 Doelgroep | Eindgebruikers – dagelijks werk | Systeembeheerders & applicaties |
| 🎯 Focus | Gebruiksgemak, multitasking | Stabiliteit, prestaties, veiligheid |
| 📦 Voorbeelden | Windows 11, macOS Sonoma | Ubuntu Server, CentOS, Debian Server |
!!! tip "Samenvatting" - Desktop OS → gericht op gebruiksvriendelijkheid en productiviteit
- Server OS → geoptimaliseerd voor betrouwbaarheid en zware taken
Waarom draaien de meeste servers op Linux?¶
De kracht van Linux
De meeste servers wereldwijd draaien Linux – en dat is geen toeval.
Dit zijn de belangrijkste redenen:
- ⚡ Lichtgewicht → geen onnodige grafische omgeving
- 💸 Gratis & open source → geen dure licenties
- 🛡️ Betrouwbaar en veilig → geschikt voor lange uptimes
- 🔧 Flexibel → inzetbaar als webserver, database, cloudserver, container-host, enz.
- 🌍 Community en support → enorme hoeveelheid documentatie en actieve gebruikers
Conclusie
Daarom draait Linux op het overgrote deel van de servers bij de grootste techbedrijven:
Google, Amazon, Meta, Netflix en vele anderen.