Ga naar inhoud

📊 Hoofdstuk 12: Schijfgebruik & Analyse

In dit hoofdstuk leer je hoe je het schijfgebruik van bestanden en mappen kunt analyseren op Linux-systemen. We behandelen zowel klassieke command-line tools als interactieve en grafische hulpmiddelen.

🔹 du

du (disk usage) toont hoeveel ruimte bestanden en directories innemen.

📥 Installatie / Update / Verwijderen

# Meestal standaard aanwezig (onderdeel van coreutils)
sudo apt install coreutils

# Updaten
sudo apt update && sudo apt upgrade coreutils

# Verwijderen (af te raden, basiscomponent)
sudo apt remove coreutils

# Controle
which du
du --version

▶️ Gebruik

# Grootte van huidige directory
du -sh .

# Topniveau directories met grootte
du -h --max-depth=1 /home/user

📊 Voorbeeldoutput

4.0K    ./Desktop
1.2G    ./Downloads
3.4G    ./Videos
5.0G    .

Uitleg

  • -h: human readable (KB, MB, GB).
  • -s: summary (totaal per directory).
  • --max-depth: bepaalt hoe diep submappen getoond worden.

Sterke punten

  • Altijd aanwezig en snel.
  • Geschikt voor scripts en automation.

Zwakke punten

  • Geen interactieve bediening.
  • Kan traag zijn bij grote mappenstructuren.

🔹 ncdu

ncdu (NCurses Disk Usage) is een interactieve tool om eenvoudig door schijfgebruik te bladeren.

📥 Installatie / Update / Verwijderen

sudo apt install ncdu
sudo apt update && sudo apt upgrade ncdu
sudo apt remove ncdu
which ncdu
ncdu --version

▶️ Gebruik

ncdu /home

📊 Voorbeeldoutput

--- /home/user -----------------------------
    1.2 GiB [##########] Downloads
    3.4 GiB [#########################] Videos
  800.0 MiB [######    ] Documents
> 100.0 MiB [#         ] Pictures

Uitleg

  • Gebruik pijltjestoetsen om te navigeren.
  • Grootste mappen en bestanden direct zichtbaar.
  • Delete-knop mogelijk om bestanden te verwijderen.

Sterke punten

  • Interactief en snel.
  • Perfect voor opschonen van schijf.

Zwakke punten

  • Niet standaard aanwezig.
  • Terminal-gebaseerd (geen GUI).

🔹 baobab (Disk Usage Analyzer)

baobab is een grafische tool (GNOME) om schijfgebruik visueel te tonen.

📥 Installatie / Update / Verwijderen

sudo apt install baobab
sudo apt update && sudo apt upgrade baobab
sudo apt remove baobab
which baobab
baobab --version

▶️ Gebruik

baobab

📊 Voorbeeldoutput

(GUI met cirkeldiagrammen en mappenstructuur)

Uitleg

  • Toont boomstructuur én ringdiagram.
  • Helpt visueel grote mappen te spotten.

Sterke punten

  • Zeer gebruiksvriendelijk.
  • Helder grafisch overzicht.

Zwakke punten

  • Alleen GUI (geen CLI).
  • Vereist GNOME-omgeving of extra libraries.

🔹 filelight

filelight is een KDE-grafische disk usage tool met ringdiagrammen.

📥 Installatie / Update / Verwijderen

sudo apt install filelight
sudo apt update && sudo apt upgrade filelight
sudo apt remove filelight
which filelight
filelight --version

▶️ Gebruik

filelight

📊 Voorbeeldoutput

(GUI met kleurrijke cirkeldiagrammen die ruimtegebruik tonen)

Uitleg

  • Zeer visueel: ringvormige grafieken per directory.
  • Klik op segmenten om door te zoomen.

Sterke punten

  • Intuïtief en aantrekkelijk design.
  • Perfect voor snelle visuele analyse.

Zwakke punten

  • Alleen GUI, afhankelijk van KDE.
  • Minder geschikt voor servers zonder desktopomgeving.