Ga naar inhoud

🕒 Het last Commando in Linux

In deze handleiding leer je hoe je last gebruikt op een Linux-systeem.

Het commando last wordt gebruikt om informatie over recente logins van gebruikers te bekijken.
Het is een handig hulpmiddel voor systeembeheer, beveiliging en het auditen van gebruikersactiviteit.

Achtergrondinformatie

Het commando last leest de login- en logoutgeschiedenis van gebruikers uit het bestand /var/log/wtmp.

  • Het toont welke gebruikers wanneer hebben ingelogd en vanaf welk IP-adres of terminal.
  • Kan ook informatie tonen over systeemherstarts (reboot) en shutdowns (shutdown).
  • Zeer nuttig voor audits, troubleshooting of het controleren van ongewenste toegang.

Controleren of last aanwezig is

Controleer de aanwezigheid en versie van last:

last --version
Voorbeeldoutput 
last from util-linux 2.37.2

⚙️ Installeren van last

Het commando last maakt deel uit van het pakket util-linux.
Meestal is het standaard aanwezig.

Installatie op Debian/Ubuntu: 

sudo apt update
sudo apt install util-linux

Voorbeeldoutput 
util-linux is already the newest version (2.37.2-3ubuntu1).

Hieronder vind je enkele veelgebruikte voorbeelden van last:

  • last → Toon een lijst van recent ingelogde gebruikers
  • last -n 10 → Toon alleen de laatste 10 logins
  • last -a → Toon ook de hostnaam of IP-adres van de gebruiker
  • last -x → Toon ook reboot- en shutdown-events
Voorbeeld 

last
Output: 
user1    pts/0        192.168.1.10  Mon Sep  9 08:12 - 08:45  (00:33)
reboot   system boot  5.15.0-76-generic Mon Sep  9 08:00 - 08:45  (00:45)

  • last -f /var/log/wtmp.1 → Bekijk een specifiek wtmp-archiefbestand
  • last -R → Verberg de hostnaamkolom
  • last -i → Toon IP-adressen in plaats van hostnamen

last gebruikt het bestand /var/log/wtmp voor login-geschiedenis.
Zorg dat dit bestand correct wordt bijgehouden voor nauwkeurige output.

De output van last is gebaseerd op /var/log/wtmp en /var/log/btmp (voor mislukte logins).
Je kunt deze logs ook bekijken met lastb of omleiden naar een bestand: 

last > login_history.log

Updaten van last

Omdat last deel uitmaakt van util-linux, update je dit pakket:

sudo apt update
sudo apt install --only-upgrade util-linux

Verwijderen van last

Het verwijderen van last wordt niet aanbevolen, omdat het belangrijk is voor gebruikersbeheer en audits.

📖 Handleiding

De ingebouwde handleiding is beschikbaar via:

man last
Voorbeeld 
LAST(1)                   User Commands                  LAST(1)

NAME
       last - show listing of last logged in users

SYNOPSIS
       last [OPTION]... [USERNAME...] [TTY...]