Ga naar inhoud

🛡️ Het sudo Commando in Linux

In deze handleiding leer je hoe je sudo gebruikt op een Linux-systeem.

Het commando sudo (superuser do) wordt gebruikt om commando’s uit te voeren met verhoogde rechten, meestal als root.
Het is essentieel voor systeembeheer, omdat veel administratieve taken root-toegang vereisen zonder volledig over te schakelen naar de root-gebruiker.

Achtergrondinformatie

Het commando sudo is standaard aanwezig op vrijwel alle Linux-distributies.

  • sudo maakt het mogelijk om bepaalde commando’s uit te voeren met root-privileges zonder direct het root-wachtwoord te delen.
  • Het kan per gebruiker en per commando geconfigureerd worden via /etc/sudoers.
  • sudo logt alle commando’s zodat acties traceerbaar zijn, wat het veiliger maakt dan het gebruik van su.

Controleren of sudo aanwezig is

Controleer de aanwezigheid en versie van sudo:

sudo --version
Voorbeeldoutput 
Sudo version 1.9.17
Configure options: [...]

⚙️ Installeren van sudo

Het commando sudo is meestal standaard geïnstalleerd, maar kan handmatig geïnstalleerd worden op minimale systemen.

Installatie op Debian/Ubuntu: 

sudo apt update
sudo apt install sudo

Voorbeeldoutput 
Reading package lists... Done
Building dependency tree       
Reading state information... Done
The following NEW packages will be installed:
  sudo

Hieronder vind je enkele veelgebruikte voorbeelden van sudo:

  • sudo commando → Voer een commando uit als root
Voorbeeld 

sudo apt update
Output (fragment): 
[sudo] password for gebruiker:
Hit:1 http://archive.ubuntu.com/ubuntu focal InRelease
...

  • sudo -i → Start een interactieve root-shell
  • sudo -s → Start een shell met je huidige omgeving maar root-rechten
  • sudo -u gebruiker commando → Voer een commando uit als een andere gebruiker
  • sudo visudo → Bewerk veilig het sudoers-bestand
  • sudo -l → Toon de sudo-rechten van de huidige gebruiker

Het sudo-commando gebruikt configuratiebestanden:

  • /etc/sudoers → Beheert sudo-rechten en privileges
  • /etc/sudoers.d/ → Extra configuratiebestanden per gebruiker of groep
  • PAM-instellingen kunnen ook sudo-beleid beïnvloeden (/etc/pam.d/sudo)

sudo logt alle commando’s en pogingen:

  • /var/log/auth.log → Authenticatie en sudo-commando’s
  • /var/log/secure → Op sommige distributies 
less /var/log/auth.log

Updaten van sudo

Update via:

sudo apt update
sudo apt install --only-upgrade sudo

Verwijderen van sudo

Het verwijderen van sudo wordt niet aanbevolen, omdat veel administratieve taken afhankelijk zijn van dit commando.
Beperk toegang liever via groepslidmaatschap (sudo-groep).

📖 Handleiding

De ingebouwde handleiding is beschikbaar via:

man sudo
Voorbeeld 
SUDO(8)                    System Administration                   SUDO(8)

NAME
       sudo - execute a command as another user

SYNOPSIS
       sudo [options] command

DESCRIPTION
       sudo allows a permitted user to execute a command as the superuser or another user, as specified by the security policy.