Bash-scripts: Uitgebreide Uitleg en Voorbeelden

Wat is Bash?

• Bash = Bourne Again SHell, de meest gebruikte shell op Linux-systemen.
• Je kunt er zowel interactief commando’s mee uitvoeren als scripts schrijven.
• Bash is standaard aanwezig op bijna elke Linux-distributie.

---

Je eerste script

Voorbeeld: Hallo wereld

#!/usr/bin/env bash

echo "Hallo wereld!"

• De eerste regel (#!/usr/bin/env bash) heet een shebang en vertelt het systeem dat dit script met Bash moet worden uitgevoerd.
• echo is een commando dat tekst naar het scherm schrijft. Het is een basis-commando van Linux, niet PHP.

Uitvoeren:

chmod +x hallo.sh
./hallo.sh

---

Variabelen gebruiken

#!/usr/bin/env bash

NAAM="Alice"
echo "Hallo $NAAM, welkom bij Bash!"

• Je definieert variabelen zonder spaties rond =.
• Je roept ze aan met $NAAM.

---

If/Else-condities

#!/usr/bin/env bash

BESTAND="/etc/passwd"

if [[ -f "$BESTAND" ]]; then
  echo "Bestand $BESTAND bestaat."
else
  echo "Bestand $BESTAND bestaat NIET."
fi

• [[ -f ... ]] test of een bestand bestaat.
• Handig voor checks voordat je een script uitvoert.

---

Loops

Voorbeeld: over bestanden loopen

#!/usr/bin/env bash

for bestand in *.txt; do
  echo "Verwerk: $bestand"
done

• Dit script loopt door alle .txt bestanden in de huidige map.
• Voor elke iteratie print het de bestandsnaam.

Voorbeeld: while loop met tellen

#!/usr/bin/env bash

teller=1
while [[ $teller -le 5 ]]; do
  echo "Iteratie $teller"
  ((teller++))
done

---

Functies

#!/usr/bin/env bash

groet() {
  echo "Hallo $1"
}

groet "Alice"
groet "Bob"

• Functies maken je script overzichtelijker.
• $1 is het eerste argument dat je meegeeft.

---

Backups maken

#!/usr/bin/env bash
set -euo pipefail

SRC="/data/app"
DST="/data/backup"
ARCHIVE="$DST/backup-$(date +%Y%m%d-%H%M%S).tar.gz"

mkdir -p "$DST"
tar -czf "$ARCHIVE" -C "$SRC" .

echo "Backup gemaakt: $ARCHIVE"

• Maakt een gecomprimeerde .tar.gz backup.
• Handig voor cronjobs of systemd-timers.

---

Logging toevoegen

#!/usr/bin/env bash

LOG="/var/log/mijnscript.log"

echo "$(date) - Script gestart" >> "$LOG"
sleep 1
echo "$(date) - Script klaar" >> "$LOG"

• >> betekent: append (regel toevoegen).
• Met logs kun je later terugzien wat er is gebeurd.

---

Bestanden bewerken met grep, sed, awk

Zoeken in bestanden (grep):

grep "root" /etc/passwd

Tekst vervangen in bestand (sed):

sed -i 's/foo/bar/g' bestand.txt

Specifieke kolommen tonen (awk):

awk -F: '{print $1, $3}' /etc/passwd

• grep → zoeken in tekst
• sed → zoeken & vervangen
• awk → kolommen en tekst verwerken

---

Best practices

1. Gebruik altijd een shebang:
   

   #!/usr/bin/env bash
   

2. Fouten laten stoppen:
   

   set -euo pipefail
   

3. Commentaar toevoegen om uit te leggen wat je code doet.

4. Scripts uitvoerbaar maken:
   

   chmod +x script.sh
   

5. Exit-codes gebruiken:

6. exit 0 → succes
7. exit 1 → fout

---

Veelgebruikte Bash-commando’s

Command	Uitleg
echo "tekst"	Print tekst naar scherm of bestand
date	Huidige datum/tijd
tar -czf archief.tar.gz map/	Maak archief van map
grep patroon bestand	Zoek patroon in bestand
sed -i 's/oud/nieuw/g' bestand	Vervang tekst
awk -F: '{print $1}' bestand	Print eerste kolom
find /pad -type f -name "*.log"	Zoek bestanden
chmod +x script.sh	Script uitvoerbaar maken
exit 1	Script afsluiten met foutcode

---